ویروس کرونا

چند ماهی از ظهور ویروس کرونا نگذشته است. بشریت با همه پیشرفت علمی و تکنیکی، احساس ضعف و شکنندگی دارد. انسان قرن 21 ، امروز در مقابل این ویروس همانقدر ناتوان است که اجداد ما در غارها در مقابل بلایای طبیعی ضعیف بودند. نکته جالب اینکه همه ملتها، تنها با کمک هوش و امکانات خود، باید با این مشکل روبرو شوند. چنان موضوع همگانی شده که کسی نمی تواند توقع کمک از بقیه کشورها را داشته باشد، چون بقیه هم همانقدر درگیرند.

نژاد زرد (چین، کره، ژاپن و غیره) با کمک همیت ملی و تبعیت بالایی که از حکومتهایشان دارند به جنگ این مشکل رفتند و البته در چین از توسل به زور و فشار نظامیگری هم استفاده شد و اساس سیاستشان را بر این قرار دادند که مشکل را در نطفه خفه کنند و اجازه سرایت به بقیه را ندهند.

آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی نتوانستند خوشحالی خود را از زمین خوردن حریف بزرگ نظامی، اقتصادی خود کتمان کنند. قهقهه شادی سر دادند و تلاش کردند به انزوای چین دامنه بیشتری بدهند و در پوشش جلوگیری از سرایت بیماری، بتوانند تمام ارتباطات جهانی با چین را قطع کنند و اینگونه صدمه جدی به غول تجارت جهانی این کشور وارد کنند. چین در این شرایط قطع پروازهای خارجی را محکوم می کرد.

ایران دومین نقطه ای بود که که شیوع اتفاق افتاد. کشوری همانند چین که برای غرب دوست نداشتنی بود. دوباره غریو شادی آمریکا و انگلیس بلند شد و رویای در هم شکستن این ملت چندهزارساله و تسلیم ملت و دولت ایران به خواسته های توسعه طلبانه غرب را نزدیک دیدند. سیاستی که ایران در پیش گرفت کاملا متفاوت با چین بود. با فرض اینکه این ویروس جدید همه گیر خواهد بود و با توجه به عدم وجود واکسن حداقل تا یکسال بعد، باید به سیستم ایمنی بدن اتکا می شد. کلیات موضوع مشخص بود. بسیاری از افراد مبتلا می شوند و برخی ممکن است متوجه آنهم نشوند، ده درصد از مردم احتیاج به بستری پیدا می کنند و در نهایت یک تا سه درصد هم ممکن است تسلیم بیماری شده و بمیرند. آماری که کم و بیش در بیماریهای ساده ای چون آنفولانزا هم صادق است. نکته حایز اهمیت ویروس اینست که شیوع سریعتری دارد و خطر کمبود امکانات پزشکی و مراقبتی را بالا می برد. پس باید از شیوع سریع آن در حدود امکانات موجود جلوگیری کرد و همزمان، امکانات بیمارستانی و تولید اقلام بهداشتی و پزشکی مورد نیاز، در حد سرعت شیوع ویروس توسعه یابد. البته باید یادآور شد که ایران با توجه به فرهنگ اجبارگریزی و قانون گریزی مردم، امکان اجرای سیاست نظامیگری چین را هم نداشت. در هفته های اول شیوع در ایران، غرب نه تنها کمکی به ایران نکرد که رادیوهایشان بطور مداوم از ناتوانی دولت ایران در حل این مشکل دم زدند و تقریبا توقع داشتند مردم به این بهانه حکومت را منهدم کنند. حکومتی که سالهاست یکتنه در مقابل توسعه طلبیهای آنان در منطقه ایستاده و تقریبا اثر هزینه هفت هزار میلیارد دلاری آمریکا را در تهاجم به خاورمیانه به نفع خود تغییر داده است. خوشبختانه دولتمردان با سیاست متعادل و واقع بینانه ای که در پیش گرفتند، توانستند توجه مردم را جلب نموده و همزمان برای جلوگیری از شیوع، مدارس و دانشگاهها و مراکز تجمع را تعطیل کردند و حتی نماز های جماعت و جمعه و مراکز زیارتی هم تعطیل شد. شاید این مورد آخری مهمترین دلیلی بود که همه مردم جدی بودن موضوع را باور کردند. مقابله به یک همت جمعی و مردمی مبدل شد. دستگاههای دیگر هم به بسیج تولید ماسک و کیت و نیازهای بهداشتی پرداختند و خیلی زود، مشکل در حد امکانات بیمارستانی کنترل شد.

مقصد بعدی سفر ویروس، اروپا بود. حاکمیت چند صد ساله اروپا بر جهان و اعتماد به نفس آنان، مانع از آن شد که مشکل را بدرستی درک کنند. خیلی زود این قاره مرکز شیوع  و تاخت و تاز و کشتار ویروس کرونا شد. آنهم در زمانی که نژاد زرد کاملا ویروس را در کنترل داشت و اکنون چین داشت نفس راحتی می کشید. حالا چین می توانست خسارت چند ماهه خود را از تجارت سودآور اقلام بهداشتی و ماسک و کیت شناسایی ویروس، جبران کند و حتی تیمهای پزشکی خود را به کشورهای دیگر بفرستد. ایتالیا و اسپانیا رکوردهای مرگ و میر ویروس در چین را شکستند و با اینکه جمعیتشان پنج درصد چین است، تاکنون سه تا چهار برابر چین، کشته داشتند. انگلیس و فرانسه و آلمان هم رکوردهای بالایی دارند. انگار کرونا جنگ سوم جهانی بود و باز این اروپا بود که غافلگیر شد و مانند دو جنگ قبلی، بیشترین خسارت را خورد. اروپا امکانات بیمارستانی به مراتب بیشتری از ایران دارد ولی خودبزرگ بینی سیاستمداران و مردمی که فقط به خوشگذرانی می اندیشند، مانع از روشی شد که بتواند ویروس را مهار کند. در اروپا هم بوضوح نقش فرهنگ مردمی را می بینیم. آلمان که مردمی سخت کوش و قانون مدار دارد، یک درصد تلفات داد و ایتالیاییها که قانون گریزند، یازده درصد مرگ و میر دارند. ایتالیا در نهایت مجبور شد سیاست چین را درپیش بگیرد و با کمک نظامیان و منع عبور و مرور، مردم را دور از هم نگه دارد.

مقصد زیبای بعدی کرونا، آمریکا بود. کشوری که در صد سال اخیر برنده دو جنگ جهانی بود و از شانس خوب، شاهد فروپاشی رقیب قدرتمندش روسیه هم شد. والان سی سال است که تمام دنیا را از آن خود می داند. و قانونش اجازه می دهد که اگر یک آمریکایی در نقطه ای از جهان مورد حمله قرار گیرد، هزاران نفر از آن کشور را بخاک و خون بکشد و یا فراتر از آن، اگر منافعش ایجاب کند، هر نقطه ای از جهان را بزور در تصرف خود درآورد. خودخواه ترین مرد جهان یا همان رییس جمهور آمریکا، کاملا کودکانه با این مشکل برخورد کرد. ابتدا آنرا ساخته ذهن رقبای خود دانست و پس از آن برای اینکه نمودارهای اقتصادیش صدمه نبیند، آنرا کتمان کرد. بدون اینکه در کنار این لافها، امکانات مبارزه با این مشکل نوظهور جهانی را تدارک ببیند. و اینگونه امروز مقام اول شیوع ویروس را، مانند تمام مقامهای دیگری که کسب کرده، داراست و خیلی زود به مقام اول تلفات هم خواهد رسید. نکته جالب اینکه مقامات انگلیس و آمریکا همان سیاست ایران را درپیش گرفتند و همه گیری این ویروس را اجتناب ناپذیر دانستند. لکن احتمالا امکانات موجود بیمارستانی بهداشتی خود را بیش از آنکه بود، تصور کردند. انگلیس آخرین کشور  درگیر کرونا در اروپا بود که مدارس خود را تعطیل کرد و آنهم زمانی شد که مرگ و میر ایتالیا همه را وحشت زده کرده بود. آمریکا هم تصمیمش ادامه روند جاری کشور بود و رسما کشته های آنفولانزا را مثال زد و مردم را متقاعد کرد که خطر بیشتری ندارد. فقط وقتی مجبور به عقب نشینی شد که بیمارستانهای نیویورک تختی برای بیماران جدید نداشتند و جایی برای نگه داری کشته ها پیش بینی نشده بود.

البته نباید فراموش کرد که ویروس پس از جهانی شدن، یکبار دیگر به چین بازخواهد گشت و چین هم اجبارا باید سیاست همه گیری را درپیش بگیرد و موفقیت قبلی فقط برایش یک دستگرمی و فرصتی که می تواند امکاناتش را تجهیز کند، محسوب خواهد شد. چین که یکروز منع مسافرت به چین را محکوم می کرد، امروز از سفر به چین جلوگیری می کند.

شاید پس از صد سال این اولین بار باشد که ایرانیان با همه کمبودها و تحریمهای جهانی، در حل این مشکل اینگونه هوشمندانه رفتار کردند و اکنون خود را جزو بهترینها در مقابله با این ویروس می دانند.

محمد تقی سعدی نام

فروردین 99

البته شایسته پیشرفتهای قرن 21 بود که با رباتها و پهباد به جنگ  کرونا برویم.

این آخرین آمار جهانی شدن کروناست: